THUIS OF RUSTHUIS?

Geen inspraak gehad hebben werkt
 ontevredenheid in de hand...

'Uiteraard is het thuismilieu meestal de meest vertrouwde, warme en persoonlijke omgeving waarin de (zorgbehoevende) oudere zich geborgen en veilig kan voelen. En vaak zijn deze ouderen ook tot meer in staat, dan hun omgeving denkt te geloven en soms is men ook onvoldoende op de hoogte van de mogelijkheden die thuiszorg kunnen bieden.
Een afscheid nemen van een eigen jarenlange (t)huis zal ook een rouwproces inhouden...Anderzijds kan de zorg voor een ernstig zorgbehoevende of dementerende oudere een dermate belangrijk impact hebben op de leefomstandigheden van individuele zorgverlener(s) zelf, dat het voor hen aanvoelt, alsof hun mogelijkheden overschreden worden.

Dat kan beslist zo zijn en een principieel vasthouden aan een overtuiging om zelf te blijven instaan voor deze zorgverlening, kan op termijn onhoudbaar blijken. Het maakt overigens de kans tot een uiteindelijk noodgedwongen opgeven met bijhorende gevoelens van schuld, falen, liefdeloosheid, verdriet en boosheid, misschien enkel maar groter.
En zoals bij elke overmatige belasting, kan het zelfs leiden tot spanningen binnen het eigen gezin.

Het ligt voor de hand dat, afhankelijk van elke individuele situatie en dito mogelijkheden, een weloverwogen beslissing zal dienen genomen te worden. Maar tijdig en omzichtig informatie inwinnen aangaande een geschikt rusthuis, kan hierbij ook een aangewezen en liefdevolle optie zijn...
En hoe sneller dit onderwerp in een taboeloze sfeer kan besproken worden met de ouderling zelf, hoe meer kans er bestaat dat hij/zij daarbij nog in staat zal zijn, zijn eigen inbreng en gevoelens kenbaar te maken en mee te beslissen. Geen inspraak gehad hebben in de beslissing tot plaatsing in de instelling, werkt ontevredenheid in de hand..

Het kan natuurlijk ook zijn, dat een oudere zèlf een bewuste rusthuiskeuze wenst te maken.

INDICATOREN VOOR EEN BETERE RUSTHUISKEUZE

ZORGPROFIEL

Een bepaling van het zorgprofiel dat voor de individuele bejaarde gewenst of noodzakelijk is, zal een eerste indicatie zijn in de zoektocht naar een geschikt rust- of verzorgingstehuis. Dat zorgprofiel kan immers behoorlijk variëren van een nood aan een aangepaste huisvesting tot zwaar zorgbehoevend bij ernstig dementerenden.

INTERNET

Volledig anoniem en vrijblijvend kan u via de website van het beoogde rusthuis meestal reeds enig inzicht krijgen over de mogelijkheden van huisvesting, reglementen, prijzen,...
De aandachtspunten, de transparantie en de wijze waarop het rusthuis zich hier naar buiten profileert, kan wellicht al een eerste gevoel van vertrouwen of onbehagen oproepen. Vergelijkingspunten met andere instellingen liggen hier eveneens voor het grijpen...

BEZOEK - SFEER

Via een verkennend bezoek (liefst onaangekondigd en met meerderen die elk een oordeel kunnen vormen en best op een drukker moment bvb tussen 8 en 11 uur of 's avonds) zal u beslist al wat meer van de sfeer ter plaatse kunnen opsnuiven. Let op de noden van de bewoners, het aantal belletjes of lichtjes boven de deuren in de gang en vergewis je van het aantal aanwezige personeelsleden.
Hou je ogen open, probeer een gesprekje te voeren met enkele residenten en let daarbij op hun spontaniteit of terughoudendheid om op uw uitnodiging in te gaan.
Ook een (oprechte) openheid, vriendelijkheid en toegankelijkheid van het personeel kan een afspiegeling zijn van een sfeerbepalend beleid.
Werp ook een blik binnen bij openstaande deuren en zie of de kamers een stukje eigenheid en gezelligheid uitstralen, dan wel of ze je eerder een ziekenhuisgevoel geven.
Overigens staat een mooi gebouw niet garant voor goede zorgen of een aangename sfeer.

Sferen en een gelukscoëfficiënt onder de residenten moet je ter plekke kunnen aanvoelen. Loutere tekstuele informatie kan daarbij misleidend zijn. Bezoek ook meer dan één rusthuis, ook al ligt dat enige kilometers verder verwijderd. Verschillen die je niet zou vermoeden, kunnen bepalend zijn voor een keuze.

GESPREK MET VERWANTEN

Mogelijk nog meer objectieve informatie kan u vernemen van verwanten van  residenten die, vanuit hun eigen ervaringen met het dagelijks reilen en zeilen in het rusthuis, u kunnen vertellen of hun ouderling zich aanvaardbaar behaaglijk of prettig voelt met zijn verblijf aldaar. Informeer ook naar de samenwerking en communicatie met de verpleegkundigen en het beleid. Worden de bejaarden enkel de noodwendige fysieke zorgen verleend of ervaren ze er ook een thuisgevoel en een minimale persoonlijke aandacht?

PERSONEELSBEZETTING

De personeelsbezetting is in elke verzorgingsinstelling een belangrijke indicator voor de kwaliteit van zorgverlening.
Het RIZIV legt op basis van het zorgprofiel van de bewoners minimumnormen op voor het aantal verpleegkundigen, zorgverleners en ander personeel dat ingezet moet worden. Deze RIZIV-normen liggen veel te laag en heel wat rusthuizen werken vrijwillig boven deze norm.

De belasting, werkdruk en stressfactor bij het personeel zal bij een minimum personeelsbezetting dermate hoog zijn, dat er weinig ruimte zal zijn voor extra attenties, die buiten de elementaire invulling van de fysieke noden valt.

Het spreekt voor zich dat met het procentueel uitstijgen van de personeelsbezetting boven deze minimumnorm, ook de kwaliteit van verzorging en aandacht die men een bewoner kan toebedelen, rechtevenredig kan omhoog gaan.

Informeer daarom  of - en in welke mate - de personeelsbezetting boven de minimumnorm uitstijgt. En hoe de verhouding ligt tussen het aantal verzorgenden en verpleegkundigen

GROTE KWALITEITSVERSCHILLEN TUSSEN RUSTHUIZEN

Volgens gerontopsycholoog Luc Van de Ven zijn er heel wat kwaliteitsverschillen tussen de rusthuizen. "Ik ken er die in eerste klasse spelen, maar ook die in vierde klasse spelen. Rusthuizen zijn doorgaans te weinig bestaft en ook het geringe opleidingsniveau van medewerkers kan parten spelen. Een rusthuis dat uitsluitend een medisch zorgmodel hanteert, is verkeerd bezig."
"Een oudere als echte bewoner behandelen, houdt in dat je naast het medische aspect ook rekening houdt met andere elementen, zoals de competenties van de bewoners en de betekenis die ze hebben voor anderen. Nu krijgen bewoners nog vaak het gevoel dat ze op een streng internaat zitten. Ook zouden er middelen moeten voorzien worden voor psychologische begeleiding. Afstappen van een louter medisch zorgmodel vergt visie, durf en creativiteit van een Raad van bestuur en directie", aldus Van de Ven.
Ook bevestigt deze gerontopsycholoog een Amerikaans onderzoek dat: "Medewerkers die ouderen infantiliseren, gelijk staat met ouderenmishandeling" en stelt hij dat "rusthuizen een weerspiegeling moeten zijn van een realistisch leefwereld en geen soort asielen".
(zie ook > PSYCHISCH WELBEHAGEN > Psychische begeleiding = geen overdreven luxe of klik hier)

FIXATIEBELEID

'Fixeren of vastbinden is slechte zorg, dat moeten we niet meer willen.' Informeer daarom naar het fixatiebeleid dat door het rusthuis wordt gevoerd. Mensen met dementie zijn op zoek naar houvast. Hun onrust betekent eigenlijk: “Hou me vast.” Dan is het natuurlijk raar dat je zegt: “Ik bind je vast.” Dan laat je iemand in de steek. Dat vasthouden doe je met je handen en je hart. Dat is  warme zorg'. En ’De zorgverlener moet zich gesteund voelen door de familie, het management en de dokter. Zéker de dokter.’, aldus Hans Houweling (verpleeghuisarts NL).
(zie ook > ARTS - VERPLEGING > VASTBINDEN = ONACCEPTABEL of klik hier)

KWALITEITSHANDBOEK

Informeer naar het bestaan van een kwaliteitshandboek, neem dat gedetailleerd door en maak notities van onderwerpen die vragen oproepen. Maak daarover eventueel een afspraak met  een beleidsverantwoordelijke en vergewis je daarbij van hun ontvankelijkheid voor uw opmerkingen of vragen.
Probeer voor minstens een aantal gegevens te verifiëren, of de bepalingen in de realiteit geen loze woorden zijn.
Een voorbeeld van een kwaliteitshandboek vind je hier  (Woon- en Zorgvoorziening 'Bloesemhof' van het OCMW te Borgloon).

WACHTLIJSTEN:  lengte vaak niet representatief

Om desgevallend meer zekerheid te hebben aangaande de beschikbaarheid voor een opname in een rusthuis, schrijven mensen zich vaak gelijktijdig in bij verschillende rusthuizen, terwijl het toch maar één enkel opname betreft. Ook wordt met regelmaat op een concreet aanbod niet ingegaan, omdat men bij nader inzien toch geen of een andere rusthuiskeuze wil maken, andere oplossingen zich ondertussen aanboden, of de persoon mogelijk overleden is. Daarom kan er een erg groot verschil tussen een zogenaamde preventieve en een effectieve lijst ontstaan.
Zo vertelt J.B. Croux tijdens een dialoog met Sonja Claes (zie rubriek ACTUALITEIT - MEDIA), dat in Borgloon een preventieve wachtlijst van een 45-tal aanvragen, terug te brengen is tot slechts een 5-tal effectieve gegadigden, die onmiddellijk in aanmerking konden komen.
Ook is het tekort aan plaatsen vaak streekgebonden.

Laat je keuze dus niet té vlug bepalen door deze factor... (H.B.)

EEN RUSTHUIS KIEZEN:
EERST EEN BEETJE WERKEN, DE RUST KOMT LATER

bron: Vlaamse Ouderenraad - OIVO - 2010

Beslissen om een familielid in een rusthuis onder te brengen is nooit gemakkelijk. Die beslissing wordt vaak met enige haast (of overhaast?) genomen na een bepaald voorval (ziekte die zelfstandig wonen onmogelijk maakt, regelmatig vallen, enz.) en de keuze valt heel vaak op de instelling die het dichtst bij het oude woonadres gevestigd is, zonder dat er een vergelijkende analyse wordt gemaakt.
In het kader van deze studie hebben de enquêteurs van het OIVO (die zich voordeden als consumenten die inlichtingen wilden voor een familielid) de klemtoon gelegd op essentiële punten om de consument beter te begeleiden bij zijn zoektocht. De vragen werden gesteld aan 32 rusthuizen in Brussel, Wallonië en Vlaanderen. De analyses hebben betrekking op het onthaal, de verstrekte informatie en de prijzen.

Onthaal en informatie
Het is van belang te onderstrepen dat de meeste bezochte rusthuizen veel tijd vrijgemaakt hebben voor de onderzoekers die meer informatie wilden en dat ze positief geantwoord hebben op hun vragen. De kamers en de gemeenschappelijke ruimten bezoeken werd zonder voorbehoud toegestaan, al was de voortvarendheid van sommige van onze rondleiders wel eerder betreurenswaardig.

Prijs
Hoewel de sector sterk gereglementeerd is, moeten we toch vaststellen dat het nog aan transparantie ontbreekt. De bewoner kent het bedrag dat hij maandelijks moet betalen, maar welke supplementen nog allemaal aangerekend worden is veel minder doorzichtig. Er bestaan grote verschillen tussen instellingen op het vlak van de vorm en de kwaliteit van de informatie over die supplementen. Het is ook belangrijk om te weten dat het OCMW hulp kan toezeggen aan mensen die niet genoeg inkomen hebben om hun verblijf in een rusthuis te betalen.

Aanbevelingen
Om het globale benodigde budget bij benadering te kunnen inschatten, raadt het OIVO de consument aan om de verblijfkost op een maandelijkse basis te berekenen. Bovendien heeft het OIVO ook gekeken naar het gemiddelde pensioen in ons land en uitgerekend welke reserve een senior moet bijeensparen om zijn oude dag veilig te stellen, en dit opgesplitst voor elk gewest. Conclusie: onze bejaarden zijn nog verre van zorgenvrij op het financiële vlak want om een verblijf van 10 jaar in een rusthuis te kunnen betalen, moet een mens langer dan 30 jaar sparen in Vlaanderen, 22 jaar sparen in Brussel en 14 jaar sparen in Wallonië.

Lees hier de volledige studie van OIVO aangaande rusthuizen

Contact in het OIVO:
Persdienst: Adriaan Meirsman, 02/547.06.25
Internet: www.oivo.be 
E-mail: pers@oivo.be 
OIVO, Paapsemlaan 20 - 1070 Brussel

ADRESSEN RUSTHUIZEN IN VLAANDEREN

klik op de gewenste provincie


bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
 

OPNAMEPROCEDURE VAN EEN RUSTHUIS

Op de eindwerk-site van de Katholieke Hogeschool Kempen kan je het uitgebreid kennis nemen met allerlei factoren die samengaan met een opname in een rusthuis, toegelicht met voorbeelden van rusthuizen en betrokkenen.  Tijdens het academiejaar 2008-2009 maakte Latdamone Pathavong er een eindwerk over:

De opnameprocedure van een rusthuis
(of klik hier)

Samenvatting

Door de vergrijzing hebben we te maken met een steeds ouder wordende bevolking. Door hun stijgende levensverwachting zijn hierbij ook de zorgbehoevende ouderen gestegen. Omdat er een tekort is aan rust – en verzorgingstehuizen zijn de plaatsen zeer schaars geworden en de wachtlijsten zeer lang. Rusthuizen worden met elkaar vergeleken. Kies ik nu voor een OCMW of een privé rusthuis? Dagprijzen worden blootgelegd en besproken. Sommigen komen tot de conclusie dat ze met hun pensioen toekomen, anderen moeten bij het OCMW te rade gaan. Keuzes worden aangeboden en er moeten moeilijke beslissingen genomen worden. Het opnamebeleid in rusthuizen wordt in vraag gesteld. Men vraagt zich af of deze menselijk en eerlijk genoeg zijn? Het is net door het menselijk aspect dat ouderen zich aangetrokken voelen tot een bepaald rusthuis. Maar spijtig genoeg kan niet iedereen opgenomen worden in het rusthuis van zijn keuze. De KATZschaal bepaalt alles. Is de zorggraad zwaar genoeg om opgenomen te worden of laten we ze nog even wachten? Het is belangrijk om stil te staan bij de beleving van de nieuwe bewoner en zijn familie voor, tijdens en na de opname. Vaak kampen de bewoner en zijn familie met gevoelens als schuld, verdriet en verlies. Aan deze gevoelens wordt in vele rusthuizen nog te weinig aandacht geschonken

Inhoudstabel

Blz.